بررسی تأثیر احداث هلالی آبگیر بر برخی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان (استان سیستان و بلوچستان)

Authors

  • محمدرفیع دهقان کارشناس ارشد بیابان‌زدایی، مجتمع آموزش عالی سراوان، ایران
Abstract:

تأثیر غیر قابل انکار رطوبت در احیای پوشش گیاهی مناطق خشک و نیمه‌خشک و نقش مؤثر سازه‌های مکانیکی کوچک در جمع‌آوری آب باران باعث احداث سازۀ مکانیکی هلالی آبگیر در سطح قابل توجهی از مراتع استان سیستان و بلوچستان گردیده است. از آنجایی‌که ارزیابی تغییرات در اکوسیستم‌های مرتعی پس از اجرای عملیات اصلاح و احیاء برای تعیین اثرهای مثبت و یا منفی آن ضروری است، لذا این مطالعه به‌منظور بررسی اثرات احداث سازۀ هلالی بر روی پارامترهای پوشش گیاهی و خاک در مراتع سراوان صورت گرفت. برای این منظور دو تیمار شاهد (عدم اجرای هلالی) و تیمار اجرای سازۀ هلالی تعیین شد. در هر تیمار با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک - تصادفی و با استفاده از 5 ترانسکت 100 متری و تعداد 50 پلات با ابعاد متناسب با شرایط منطقه فاکتورهای تراکم و درصد پوشش‌تاجی، لاشبرگ برآورد گردید. همچنین برای بررسی فاکتورهای خاک نیز در طول هر ترانسکت 2 نمونه از  عمق 30-0 سانتی‌متری برداشت و خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک شامل درصد ماسه، درصد سیلت و رس، اسیدیته، هدایت الکتریکی و درصد آهک، مادۀ آلی، سدیم، کلسیم و منیزیم اندازه‌گیری گردید. در نهایت به‌منظور بررسی معنی‌دار بودن فاکتورهای گیاهی و خاک در تیمار هلالی با تیمار شاهد داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد کلیۀ پارامترهای گیاهی مورد بررسی در حالت کلی در تیمار هلالی در سطح یک درصد با تیمار شاهد تفاوت معنی‌دار داشته و از این جهت اجرای هلالی اثر مثبتی روی فاکتورهای پوشش داشته است. نتایج خصوصیات خاک کاهش شوری خاک را نشان داد، اما میزان مواد آلی، پتاسیم و اسیدیته تفاوتی بین دو منطقه نشان نداد. طبق نتایج با توجه به شرایط اقلیمی منطقه رسیدن به نتایج مطلوب‌تر زمان طولانی‌تری را می‌طلبد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیر عملیات احداث هلالی آبگیر بر خصوصیات پوشش گیاهی در مرتع کمرک تفتان

طرح های ذخیره نزولات و عملیات توسعه رطوبت در سطح مراتع با اهداف مختلف به اجرا درمی آید. در مناطق خشک که محدودیت رطوبت یکی از مهم ترین عوامل محدودکننده پوشش گیاهی شناخته می شود هر گونه اقدام در جهت توسعه رطوبت و استحصال آب باران می تواند عامل توسعه پوشش گیاهی باشد. در این مطالعه اثر یکی از این اقدامات، یعنی اجرای عملیات هلالی آبگیر بر ویژگی های عملکردی پوشش گیاهی و به ویژه گونه کلید منطقه، 11سال...

full text

تاثیر چاله های هلالی آبگیر بر بافت خاک و برخی فاکتورهای پوشش گیاهی مراتع محمدآباد قاین، استان خراسان جنوبی

از سال 1385 لغایت 1389 در بخش بالادست دق محمدآباد کومیران واقع در شهرستان قائنات، پروژه احداث هلالی آبگیر توام با کشت بذرهای گیاهان در مساحت 1410 هکتار توسط اداره منابع طبیعی قائنات اجرا گردیده است. چاله های هلالی آبگیر به منظور جلوگیری از ورود رواناب به داخل دق و در نتیجه برای جلوگیری از گسترش دق احداث شده اند. این پژوهش با هدف تعیین اثر اندازه چاله های هلالی و موقعیت مکانی آنها (داخل آبراهه و...

15 صفحه اول

تأثیر احداث سامانه هلالی آبگیر بر تولید گیاهان مرتعی و برخی خصوصیات خاک در مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع استپی شهرستان سربیشه)

  یکی از روش‏های مهم اصلاح مراتع و افزایش تولید علوفه در آن‌ها، ذخیره نزولات آسمانی در خاک با استفاده از راه‌های مختلفی مانند احداث هلالی‌های آبگیر است. در این پژوهش اثر این سامانه در رابطه با تغییر تولید گیاهان مرتعی و نیز رطوبت و بافت خاک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌گیری از خاک و پوشش گیاهی به­روش سیستماتیک- تصادفی و در راستای سه ترانسکت عمود بر شیب غالب منطقه مورد مطالعه انجام شد. برای انداز...

full text

بررسی تاثیر هلالی های آبگیر بر خاک و پوشش مراتع منطقه نارون خاش

عملیات اصلاح و احیای مراتع موجب افزایش کمی و کیفی تولید علوفه شده و بر میزان فرآورده های دامی نیز تاثیردارد. هر گونه تغییر در شرایط فیزیکی مرتع باعث بروز تغییراتی در ساختار و عملکرد مرتع می گردد و ضرورت دارد که پیامدهای مثبت و منفی آنها بررسی شود. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر هلالی¬های آبگیر بر برخی شاخص¬های ساختاری و ویژگی¬های عملکردی مراتع انجام شد. در این مطالعه تغییرات عملکردی، ویژگی¬های فی...

15 صفحه اول

تأثیر احداث سامانه هلالی آبگیر بر تولید گیاهان مرتعی و برخی خصوصیات خاک در مناطق خشک (مطالعه موردی: مراتع استپی شهرستان سربیشه)

یکی از روش‏های مهم اصلاح مراتع و افزایش تولید علوفه در آن ها، ذخیره نزولات آسمانی در خاک با استفاده از راه های مختلفی مانند احداث هلالی های آبگیر است. در این پژوهش اثر این سامانه در رابطه با تغییر تولید گیاهان مرتعی و نیز رطوبت و بافت خاک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه گیری از خاک و پوشش گیاهی به­روش سیستماتیک- تصادفی و در راستای سه ترانسکت عمود بر شیب غالب منطقه مورد مطالعه انجام شد. برای اندازه­...

full text

تأثیر آتش سوزی پوشش گیاهی بر برخی از ویژگی‌های خاک در مراتع پارک ملی بمو شیراز

آتش­سوزی از جمله عوامل اکولوژیک مؤثر بر توسعه و تکامل جوامع گیاهی به خصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک می­باشد. آگاهی از اثرات آتش­سوزی بر جنبه­های مختلف یک اکوسیستم به ویژه خاک، جهت مدیریت مراتع پس از آتش­سوزی اهمیت دارد. تحقیق حاضر در دو رویشگاه مرتعی با تیپ­های گیاهی متفاوت در پارک ملی بمو شیراز که آتش­سوزی با فواصل زمانی معین (شاهد یا بدون آتش­سـوزی، آتش­سوزی یک ساله و آتش­سوزی 5 ساله) صورت گرفت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 22  issue 4

pages  658- 672

publication date 2016-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023